นักลงทุน FDI หลายๆ เจ้าคิดว่าแรงงานเวียดนามมักจะมีการเปรียบเทียบเงินเดือนระหว่างโรงงานต่างๆ โดยมีความคิด “ยืนบนยอดเขานี้มองไปยังยอดเขานั้น” ซึ่งความคิดนี้ก็ไม่ผิด แต่นอกเหนือจากปัญหาเงินเดือนแล้วแรงงานเวียดนามยังสนใจถึงโครงสร้างพื้นฐานของโรงงาน จำนวนชั่วโมงทำงานล่วงเวลา วัฒนธรรมและความเป็นธรรมในที่ทำงาน….
ประเภทเงินเดือนและสวัสดิการณ์ต่างๆ ในเวียดนาม
เช่นเดียวกับหลายๆ ประเทศอื่นในโลก เวียดนามก็มีนิยามเงินเดือนขนานสองนิยาม คือเงินเดือน gross และเงินเดือน net เงินเดือน gross เป็นรายได้รวมทั้งหมดที่ผู้ทำงานได้รับ ได้แก่เงินเดือน เบี้ยเลี้ยง ค่าช่วยเหลือ ค่านายหน้า….เงินเดือน net เป็นเงินเดือนที่ได้หักค่าประกันสังคม และภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหรือค่าอื่นๆ ที่ต้องหักของแรงงาน
แรงงานเวียดนามส่วนใหญ่สนใจเงินเดือน net และสวัสดิการณ์อื่นๆ เช่น ประกันสังคม โบนัสวันอยุดตรุษจีน วันหยุดพักร้อน การได้ไปเที่ยวประจำปี…เนื่องจากปัจจัยเหล่านี้กระทบโดยตรงต่อผลประโยชน์ของเขา ชัดเจนคือประกันสังคมจะช่วยเขามีเงินเดือนเกษียณเมื่อหมดอายุการทำงาน
ตามข้อกำหนดของเวียดนามปัจจุบัน ค่าจ่ายประกันสังคมคือ 32% ในนั้นผู้ทำงานต้องจ่ายเอง 10,5% และบริษัทจ่าย 21,5% การจ่ายประกันสังคมเป็นหนึ่งในนโยบายช่วยรักษาแรงงานไว้ ช่วยบริษัทมีแหล่งแรงงานมั่นคงและเป็นระยะยาว
อ่านพิ่ม: เงินเดือนขั้นพื้นฐานในเวียดนาม: ประเด็นที่นักลงทุนต้องทราบ
จิตวิทยาแรงงานเวียดนามเมื่อเจรจาต่อรองเงินเดือน
คาดหวังมีเงินเดือนสูง เหมาะสมกับการใช้ชีวิต
เงินเดือนที่คาดหวังในปัจจุบันของแรงงานเวียดนามส่วนใหญ่อยู่ในขั้น 5 ถึง 10 ล้านด่อง คิดเป็นเกือบ 40% และจำนวนแรงงาน 32% หางานมีเงินเดือนอยู่ในขั้น 10 ถึง 15 ล้านด่อง และจำนวนแรงงานแค่ 10% หางานมีเงินเดือน 15 ถึง 21 ล้านด่อง หลังจากเจอโรคโควิด – 19 อัตราเงินเฟ้อเพิ่มขึ้นและความต้องการในการใช้จ่ายก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน ส่งผลทำให้แรงงานเวียดนามมีความคาดหวังว่าเงินเดือนจะเพิ่มขึ้นเฉลี่ยแต่ละปี 10% ขึ้นไปแทนที่ 6% ที่สหภาพแรงงานเสนอ ซึ่งประเด็นนี้มักจะเจอในภาคการผลิตที่จำเป็นต้องใช้แรงงานที่มีฝีมือและประสบการณ์สูง
อย่างไรก็ตาม ในทางกลับกัน แรงงานจำนวนมากพร้อมที่จะลดรายได้เนื่องจากความยากลำบากของเศรษฐกิจและงานหายาก ซึ่งแนวโน้มอย่างนี้จะเห็นได้ชัดเจนในบริษัทที่มีการลงทุนจากต่างประเทศและส่วนใหญ่อยู่ในภาคอุตสาหกรรมสิ่งทอเครื่องนุ่งห่มและรองเท้าหนัง ที่มีคนงานจำนวนมากถูกเลิกจ้าง และรายได้ลดลงเนื่องจากบริษัทได้รับใบสั่งซื้อน้อยลง บางจังหวัดเกิดปัญหามีจำนวนคนตกงานจำนวนมากในช่วงโรคโควิด -19 เช่น จังหวัด Binh Duong (9.800 คน) จังหวัด Tien Giang (11.900 คน) จังหวัด Binh Phuoc (17.000 คน) จังหวัด Thanh Hoa (98.300 คน)…
ปัจจุบัน เงินเดือนเฉลี่ย/เดือนของแรงงานเวียดนามคือ 334 ดอลลาร์สหรัฐ/เดือน ซึ่งค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ ในภูมิภาค เช่น กัมพูชาเงินเดือนเฉลี่ยต่อเดือนคือ 543 ดอลลาร์สหรัฐ/เดือน ไทยคือ 603 ดอลลาร์สหรัฐ/เดือน มาเลเซีย 982ดอลลาร์สหรัฐ/เดือน…ดังนั้น เวียดนามเป็นหนึ่งในกลุ่มประเทศชั้นนำที่มีค่าแรงแข่งขันที่สุด
คาดหวังมีสิ่งอำนวยความสะดวกครบครันและสะดวกสบาย
ส่วนใหญ่แรงงานเวียดนามต่างหวังว่าจะได้ทำงานในสภาพแวดล้อมการทำงานอย่างปลอดภัย มีสิ่งอำนวยความสะดวกครบครัน เช่น มีระบบเครื่องปรับอากาศ ระบบระบายอากาศเพื่อรับรองคุณภาพของอากาศในสำนักงาน ระบบหอพัก โรงอาหารตอบสนองความต้องการของชีวิต…ซึ่งนอกจากช่วยรับประกันสุขภาพให้กับแรงงานแล้วยังช่วยทำให้เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตให้แก่บริษัท
โรงอาหารของโรงงาน HAEM VINA (เกาหลี)ที่นิคมอุตสาหกรรม Song Khe – Noi Hoang จังหวัด Bac Giang พร้อมระบบแสงสว่าง เครื่องปรับอากาศ ระบบระบายอากาศที่ผ่านมาตรฐานที่ DELCO เป็นผู้รับเหมาทั่วไป
ต้องการได้รับความเคารพ และความยุติธรรมในการทำงาน
แรงงานเวียดนามได้ประเมินว่ามีความภาคภูมิใจในตนเองสูง เขาต้องการได้รับความเคารพและความยุติธรรมในการทำงาน โดยเฉพาะ การบริหาร – การคำนวณยอดการผลิตของโรงงานจะเหมาะสมไหม จะเป็นยุติธรรมไหมเป็นสิ่งที่แรงงานเวียดนามสนใจมาก
พร้อมที่จะทำงานล่วงเวลาเพื่อมีรายได้เพิ่ม
ก็เช่นเดียวกับประเทศกำลังพัฒนาอื่นๆ แรงงานเวียดนามชอบได้ทำงานล่วงเวลาเพื่อหารายได้เพิ่มช่วยทำให้ชีวิตได้สบายขึ้น จากข้อมูลสถิติของสมาพันธ์แรงงานเวียดนามผู้ที่เข้าร่วมการสำรวจ มีจำนวน 76,2% ที่อาสาทำงานล่วงเวลาและจำนวนชั่วโมงทำงานล่วงเวลาที่ต้องการโดยเฉลี่ยคือ 47,3 ชั่วโมง/เดือน
ซึ่งตรงกันข้ามกับประเทศที่พัฒนาแล้ว ที่ส่วนใหญ่ทุกคนจะใส่ใจถึงคุณภาพของชีวิตและหางานทำที่เหมาะสม มีความกดดันน้อยและกลับบ้านตรงเวลา
บริษัทต้องใส่ใจเรื่องอะไรบ้างเมื่อเจรจาเงินเดือนกับแรงงานเวียดนาม
เสนอเงินเดือนที่เหมาะสมตั้งแต่แรก
ในเวลาสัมภาษณ์บริษัทควรหารือและตกลงกับแรงงานในเรื่องเงินเดือน เงินจ่ายการทำงานล่วงเวลา เงินโบนัสตามผลงาน เงินโบนัสวันหยุดตรุษจีน เงินประกันสังคม…เพื่อรับรองความยุติธรรมในผลประโยชน์ต่อทั้งสองฝ่าย ซึ่งเรื่องนี้จะช่วยบริษัทและแรงงานทำงานด้วยกันได้ง่ายขึ้นและดึงดูดแรงงานที่เหมาะสมกับบริษัท สร้างความแข่งขันที่โปร่งใสและเป็นยุติธรรมในการทำงาน
เสนอสวัสดิการที่น่าสนใจ
การมีสวัสดิการที่น่าดึงดูดใจ เช่น เงินโบนัสวันหยุดตรุษจีน การได้ไปเที่ยวประจำปี มีห้องพักกะ มีหอพัก มีโรงอาหารให้แก่แรงงาน….จะทำให้แรงงานมีแรงกำลังใจทำงานขยันมากขึ้นและอยากอยู่กับบริษัทนานขึ้น เพราะว่าสวัสดิการเหล่านี้จะช่วยแรงงานประหยัดค่าใช้จ่ายและเห็นผลประโยชน์ที่ได้รับเมื่อทำงานในบริษัทดังนั้นเขาจะใส่ใจมากขึ้นในการทำงาน ช่วยทำให้การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น
บริษัทเย็บผ้าที่จังหวัด Thai Binh เตรียมของขวัญวันตรุษจีนให้กับแรงงานทั้งหมดในวันทำงานวันสุดท้ายของปี
สนใจถึงโครงสร้างพื้นฐานและสภาพแวดล้อมการทำงาน
นอกจากความสนใจกับเงินเดือนแล้ว นักลงทุนก็ควรใส่ใจในโครงสร้างพื้นฐานและสภาพแวดล้อมการทำงาน…เพราะว่า หากเงินเดือนเท่ากัน แต่บริษัทไหนมีสภาพแวดล้อมการทำงานและโครงสร้างพื้นฐานที่ดีกว่าก็จะดึงดูดแรงงานได้ดีกว่า
การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเข้าระบบบริหารและบันทึกจำนวนวันทำงานเพื่อสร้างระบบที่เป็นยุติธรรม ทำให้เกิดผลประโยชน์ให้แก่ผู้ทำงานก็เป็นปัจจัยที่บริษัทควรต้องให้ความสำคัญ เพราะสภาพแวดล้อมการทำงานที่เป็นยุติธรรมจะทำให้แรงงานตั้งใจในการทำงานและเต็มใจที่จะทุ่มเทให้กับบริษัทมากขึ้น
อ่านเพิ่ม: 8 บุคลิกภาพของแรงงานเวียดนามในการทำงาน
