บริษัท FDI ได้สร้างงานให้กับหลายล้านคนชาวเวียดนาม อย่างไรก็ตามการสรรหาและบริหารแรงงานเวียดนามก็มีปัญหาไม่น้อยเนื่องจากความแตกต่างในบุคลิกภาพและวัฒนธรรมระหว่างนักลงทุนและแรงงาน การทำความเข้าใจวัฒนธรรมและบุคลิกภาพของคนเวียดนามจะช่วยให้ทั้งสองฝ่ายมีความเชื่อมโยงกันมากขึ้น ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน
ภาษาและภูมิภาค
เวียดนามเป็นประเทศแห่งหนึ่งที่มีทั้งหมด 54 ชนเผ่า กินห์ ม้ง เตย์ ไทย เจียไร เอเด เขมร ….ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชนเผ่ากินห์ ในภาคตะวันตกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ที่ราบสูงตอนกลางและภาคตะวันออกเฉียงใต้ของเวียดนาม เป็นไปได้ที่จะพบกลุ่มที่เป็นชนเผ่าน้อยที่อาศัยและทำงาน แต่ส่วนใหญ่สามรถใช้ภาษี Kinh อย่างเป็นพื้นฐานได้ ภาษา Kinh หรือภาษาเวียดนามเป็นภาษาราชกาลของเวียดนามซึ่งส่วนใหญ่ใช้ในเอกสารทางกฎหมายและชีวิต
เกี่ยวกับภูมิศาสตร์วัฒนธรรม ชาวเวียดนามแบ่งออกเป็น 3 วัฒนธรรมหลักตามภูมิภาค: ภาคเหนือ ภาคกลางและภาคใต้ บทความนี้จะพูดถึงบุคลิกภาพของแรงงานเวียดนามในทั้ง 3 ภูมิภาค
ระดับการศึกษาในเวียดนาม
ปัจจุบัน อัตราการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยของวัยเยาวชนเวียดนามโดยทั่วไปยังไม่สูงเมื่อเทียบกับภูมิภาค (ประมาณ 35%) เนื่องจากมีทางเลือกมากมายหลังจากเรียนจบมัธยมปลาย เช่น เรียนต่อต่างประเทศ ทำงานต่างประเทศ เรียนอาชีพ ทำงานในโรงงาน…ดังนั้นในสภาพแวดล้อมการทำงานในเวียดนามมีระดับการศึกษาค่อนข้างหลากหลาย
ในช่วงที่มีการบุรณาการเศรษฐกิจ เวียดนามมุ่งเน้นถึงการเรียนและการสอนภาษาต่างประเทศ โดยเฉพาะภาษาอังกฤษและภาษีญี่ปุ่น เวียดนามอยู่ในอันดับที่ 6 ของโลกในจำนวนผู้เรียนภาษาญี่ปุ่น รวมทั้งหมด 169.582 คน ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาเนื่องจาการลงทุนที่เพิ่มขึ้นจากเกาหลีและจีน เวียดนามจึงเน้นในการเรียนการสอนภาษาจีน เกาหลี…เพื่อตอบสนองความต้องการด้านแรงงานให้กับบริษัท FDI
ในช่วงนี้ เวียดนามกำลังอยู่ในช่วงทองของประชากรและทะลุมากกว่า 100 ล้านคน จากข้อมูลสำนักงานสถิติทั่วไปแหล่งแรงงานเวียดนามในไตรมาส III ปี 2023 ได้เพิ่มขึ้น 52,4 ล้านคนทำงานวัยอายุ 15 ปีขึ้นไป อัตราแรงงานที่มีวุฒิการศึกษาและมีใบรับรองต่างๆ ก็เพิ่มขึ้น 0,5% เมื่อเทียบกับไตรมาสก่อนหน้าและเพิ่มขึ้น 1% เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันในปีที่แล้ว นอกจากนั้น อัตราผู้ว่างงานก็ลดลงเรื่อยๆ เหลือแค่ 2,28% ในวัยทำงานและ 7,63% ในวัยอายุ 15 -24 ปี
อย่างไรก็ตาม เช่นเดียวกับประเทศจีน เวียดนามก็ประสบปัญหาอัตราการเกิดน้อย โดยส่วนใหญ่อยู่ใน 3 ภูมิภาคคิดเป็น 39,4% ในประชากรทั้งหมดของประเทศ ก็คือ ภาคตะวันออกเฉียงใต้ ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขงและชายฝั่งภาคกลาง ปัญหานี้เกิดขึ้นเพราะคนเวียดนามมีแนวโน้มแต่งงานช้า ไม่อยากมีลูก มีลูกน้อยลงและห่างกันหลายปีมากขึ้น อัตราการขยายของเมืองและการพัฒนาเศรษฐกิจมากขึ้นทำให้เกิดแรงกดดันในการหางาน ที่อยู่อาศัยและค่าครองชีพ ค่าเลี้ยงลูกและดูแลลูก…
อ่านเพิ่ม: สถานการณ์เศรษฐกิจเวียดนามปี 2023 และอนาคตปี 2024
บุคลิกภาพและลักษณะวัฒนธรรมการทำงานของแรงงานเวียดนาม
ฉลาดเฉลียว ละเอียด
คนเวียดนามโดยส่วนใหญ่มีความชำนาญในงานที่ต้องการความละเอียดและความแม่นยำ หลายๆ คนสามารถซ่อมระบบไฟฟ้า ระบบท่อน้ำในบ้านได้เองหรือตรวจสอบซ่อมบำรุงรถมอเตอร์ไซค์และรถจักรยานเมื่อมีปัญหาเล็กน้อย แต่ว่า ในการทำงาน คนเวียดนามมักจะยากที่จะรักษาความฉลาดเฉลียวและละเอียดอ่อนนี้ไว้ มักมีสมาธิในการทำงานได้สักพักเดียวในตอนเริ่มต้น ไม่ค่อยสนใจถึงระดับความสมบูรณ์แบบของผลิตภัณฑ์สุดท้าย
“ชั่วโมงยาง”
โดยทั่วไป จิตสำนึกในเรื่องเวลาของคนเวียดนามไม่คอยดี เขาจะพลาดเวลาขึ้นรถไฟได้ง่าย พลาดการนัดหมายและไม่คิดว่าเป็นปัญหาใหญ่ พนักงานชาวเวียดนามยังถูกกล่าวหาว่าไม่เคารพต่อคำสัญญาเกี่ยวกับเวลาในการทำงาน เมื่อทำงานในบริษัทต่างประเทศ ชาวเวียดนามต้องมีเวลาเพื่อปรับปรุงจุดอ่อนนี้
พนักงานเวียดนามจำเป็นต้องแก้ไขจุดอ่อนในเรื่องเวลาเมื่อทำงานในบริษัทต่างประเทศ
ความภาคภูมิใจในตนเองสูง
คนเวียดนามมีศักดิ์ศรีสูงและไม่อยากให้ผู้อื่นเห็นความผิดพลาดของตนเอง ซึ่งไม่เหมือนกับชาวญี่ปุ่น คนเวียดนามไม่ง่ายที่จะพูดออกมาว่า “ฉันทำไม่ได้” หรือ “ฉันไม่มั่นใจ” เมื่อเจองานที่ตนเองมีความสามารถไม่พอเพื่อจะทำ ซึ่งเรื่องนี้อาจจะทำให้เกิดการกระทบไม่น้อยต่อการปฎิบัติงานและผลลัพธ์ของงาน
คนเวียดนามไม่ชอบถูกวิพากษ์วิจารณ์/เตือนต่อหน้าผู้อื่น ดังนั้นผู้บริหารในองค์กร FDI ควรให้ความใส่ใจกับเรื่องนี้เมื่อบริหารแรงงานเวียดนามในโรงงาน
ให้ความสำคัญกับครอบครัว
เนื่องจากอิทธิพลของลัทธิขงจื้อ วัฒนธรรมเวียดนามจึงให้ความสำคัญกับครอบครัวเป็นอย่างยิ่ง เขาคิดว่าการใช้เวลากับครอบครัวเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ดังนั้นหากมีงานครอบครัว (งานแต่งงาน งานศพ งานสร้างบ้านใหม่ คนป่วย….) คนเวียดนามจะเลือกขอลาพักร้อนแทนที่จะตั้งใจทำงานในบริษัท หากไม่ได้รับการอนุมัติให้ลาพักร้อนพนักงานบางคนก็พร้อมที่จะลาออกจากงานเพื่อเข้าร่วมงานสำคัญของครอบครัว
การเรียนรู้อย่างเร็ว
คนเวียดนามมีความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ สามารถเรียนรู้ได้เร็ว แต่ไม่ค่อยเรียนรู้ “ตั้งแต่ต้นจนจบ” ดังนั้นความรู้จึงไม่เป็นระบบ ไม่เป็นพื้นฐาน นอกจากนั้น การเรียนรู้ก็ไม่ใช่เป้าหมายส่วนตัวของคนเวียดนามทุกคน (เด็กๆ เรียนเพื่อครอบครัว โตขึ้นเรียนเพื่อศักดิ์ศรี เพื่อหางานทำ ไม่ใช่เพื่ออุปนิสัยและความหลงไหล)
วัฒนธรรมการให้ของขวัญ
การให้ของขวัญในวันเทศกาลหรือวันปีใหม่ถือเป็นวัฒนธรรมอันสวยงามของคนเวียดนาม ในเทศกาลไหว้พระจันทร์ แรงงานเวียดนามมักจะได้รับขนมไหว้พระจันทร์ สำหรับเทศกาลตรุษจีนส่วนใหญ่บริษัทต่างๆ จะแจกอั่งเปาและของขวัญปีใหม่ เงินเดือนและโมนัสเดือน 13….
การให้ของขวัญในวันที่สำคัญช่วยให้บริษัทต่างๆ แสดงความขอบคุณสำหรับการมีส่วนร่วมและการทำงานขยันตลอดปีของผู้ทำงาน
เคารพความสมดุลระหว่างชีวิตกับการทำงาน
คุณลักษณะของแรงงานเวียดนามคือการสร้างความสมดุลระหว่างเวลาทำงานและเวลาพักผ่อนเพื่อเติมพลังและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน…คนเวียดนามชอบการพักผ่อนหลังจากเวลาทำงานที่เครียดและใช้เวลาทานข้าวกลางวันกับเพื่อนร่วมงาน ซึ่งสิ่งนี้ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานเชิงบวกและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีขึ้นระหว่างแต่ละคนในบริษัท
เคารพความสมดุลระหว่างชีวิตกับการทำงาน
คุณลักษณะของแรงงานเวียดนามคือการสร้างความสมดุลระหว่างเวลาทำงานและเวลาพักผ่อนเพื่อเติมพลังและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน…คนเวียดนามชอบการพักผ่อนหลังจากเวลาทำงานที่เครียดและใช้เวลาทานข้าวกลางวันกับเพื่อนร่วมงาน ซึ่งสิ่งนี้ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานเชิงบวกและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีขึ้นระหว่างแต่ละคนในบริษัท
เคารพผู้ใหญ่และผู้บังคับบัญชา
แรงงานเวียดนามให้ความเคารพต่อผู้บังคับบัญชาและเคารพตำแหน่งงานเป็นอย่างมาก ซึ่งเรื่องนี้ได้แสดงในการประกาศหรือตัดสินใจใดๆ ของบริษัทก็ต้องได้มีการอนุมัติจากตำแหน่งสูงสุด เมื่อให้นามบัตร คนเวียดนามมักจะโค้งคำนับเล็กน้อยและมอบให้ผู้มีตำแหน่งสูงสุดก่อน สำหรับผู้ที่มีอายุมากกว่าเขามักจะใช้คำพูดให้เกียรติเมื่อพูดคุยเพื่อแสดงความเคารพและความสุภาพของตนเอง
ตลาดผู้บริโภคของเวียดนามปี 2023
นอกจากการมีตลาดแรงงานที่มากมายและหลากหลายระดับแล้วเวียดนามยังเป็นตลาดผู้บริโภคกำลังพัฒนาอย่างรวดเร็วและมีศักยภาพ โดยเฉพาะในภาคอิเล็กทรอนิกส์ เครื่องสำอางหรือภาคการค้าปลีก เช่น FMCG อาหาร…จากข้อมูลของสำนักงานสถิติทั่วไปปี 2022 อัตราการใช้จ่ายของประชาชนคิดเป็น 60% ของรายได้
คนเวียดนามสมัยนี้มีแนวโน้มค้นหาสินค้าและบริการที่จำเป็นต่อชีวิตทางออนไลน์ เขาก็ยิ่งวันยิ่งฉลาดมากขึ้นในการเลือกและเปรียบเทียบราคาของสินค้า เขาสนใจในมูลค่าและคุณภาพมากกว่ายี่ห้อของสินค้านั้นๆ
ในปี 2022 เศรษฐกิจอินเทอร์เน็ตคิดเป็น 5.7% ของ GDP เทียบเท่ากับ 23 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ การซื้อขายออนไลน์มีสัดส่วนมากที่สุดคือ 60% ในยุคของเทคโนโลยี 4.0 เว็บไซต์โซเชียล เช่น Instagram You Tube Tiktok…ก็มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจซื้อของของคนรุ่นใหม่ คน Gen Z มีความสนใจพิเศษกับผลิตภัณฑ์ดูแลผิว แต่งหน้า เครื่องประดับ รองเท้าและผลิตภัณฑ์ดูแลส่วนบุคคลและอาหารซื้อกลับบ้านหรือส่งถึงบ้าน ซึ่งถือเป็นคลืนลูกใหม่ในการบริโภคผลิตภัณฑ์ในเวียดนาม
จากการวิจัยของ American Institute of Social and Shirofune นิติยสารตัวเลขและเหตุการณ์ สำนักงานสถิติทั่วไป
จิตวิทยาแรงงานเวียดนามในการเจรจาเงินเดือน
