Trong bối cảnh toàn cầu hóa và yêu cầu ngày càng cao từ các nhà đầu tư, việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế trong quá trình fit-out nhà xưởng, nhà máy là yếu tố quan trọng để đảm bảo chất lượng công trình và hiệu quả vận hành lâu dài. Đặc biệt, đối với các nhà máy có hoạt động xuất khẩu hoặc nhà đầu tư FDI, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế là yêu cầu bắt buộc nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn của các thị trường khó tính.
1. Các tiêu chuẩn ISO
ISO 9001:2015 – Hệ thống quản lý chất lượng
ISO 9001:2015 là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, giúp các tổ chức và doanh nghiệp quản lý hiệu quả các quy trình từ sản xuất đến cung cấp dịch vụ. Áp dụng ISO 9001 giúp các nhà thầu fit-out đảm bảo công trình được xây dựng với chất lượng ổn định, các quy trình thi công được kiểm soát chặt chẽ, và sản phẩm cuối cùng đạt tiêu chuẩn yêu cầu của chủ đầu tư.
Ngành áp dụng: Bắt buộc với các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng, phân bón, đóng tàu, sửa chữa tàu, keo dán gỗ, kinh doanh xăng dầu.Và khuyến khích áp dụng cho sản xuất dược phẩm, thực phẩm, mỹ phẩm, thiết bị y tế, ô tô, hàng không vũ trụ, điện tử để đảm bảo chất lượng ổn định, đáp ứng khách hàng, tuân thủ quy định quốc tế, và nâng cao uy tín.
Các yêu cầu của ISO 9001:2015 trong fit-out nhà máy bao gồm:
- Quy trình làm việc rõ ràng từ thiết kế đến thi công.
- Kiểm soát chất lượng trong từng giai đoạn thi công, lựa chọn vật liệu chất lượng cao và phù hợp.
Quản lý rủi ro trong suốt quá trình thi công, từ việc lựa chọn nhà cung cấp đến giám sát thi công.
ISO về quản lý chất lượng là yêu cầu bắt buộc với các nhà máy linh kiện điện tử
ISO 14001:2015 – Hệ thống quản lý môi trường
ISO 14001 là tiêu chuẩn quốc tế cung cấp khung quản lý môi trường giúp tổ chức kiểm soát tác động môi trường từ các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của mình. Nhờ vậy, nhà máy vừa áp dụng công nghệ xanh và quy trình bền vững bảo vệ môi trường vừa nâng cao uy tín và hiệu quả sản xuất.
Tiêu chuẩn ISO 14001 là tiêu chuẩn quốc tế cung cấp khung quản lý môi trường giúp các nhà máy kiểm soát và giảm thiểu tác động môi trường từ hoạt động sản xuất, tuân thủ quy định pháp luật, đồng thời cải thiện hiệu suất môi trường thông qua tiết kiệm tài nguyên và áp dụng công nghệ bền vững.
Ngành áp dụng: Bắt buộc đối với các ngành công nghiệp có ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường như sản xuất giấy, khai thác khoáng sản, lọc hóa dầu, chế biến thực phẩm. Và khuyến khích áp dụng cho xây dựng, sản xuất điện tử, dệt may, và logistics để giảm ô nhiễm, tiết kiệm tài nguyên, tuân thủ luật môi trường, và nâng cao uy tín quốc tế.
Yêu cầu của ISO 14001 trong fit-out nhà máy bao gồm:
- Giảm thiểu chất thải và sử dụng tài nguyên hiệu quả.
- Áp dụng các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện chất lượng không khí và nước trong suốt quá trình thi công.
- Tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường trong các giai đoạn thiết kế, thi công và vận hành nhà máy.
Các nhà máy tích hợp giải pháp smart factory vào hệ thống cơ điện MEP có thể giúp tiết kiệm tài nguyên nhiên liệu trong quá trình vận hành máy và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
ISO 45001:2018 – Hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp
ISO 45001 là tiêu chuẩn quốc tế quy định các yêu cầu đối với hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp (OH&S). Tiêu chuẩn này giúp giảm thiểu tai nạn lao động, bệnh tật tại nơi làm việc và nâng cao chất lượng môi trường lao động. Trong quá trình fit-out, nhà thầu phải tuân thủ các yêu cầu về an toàn lao động, từ việc cung cấp bảo hộ cá nhân đến thiết lập các quy trình an toàn trong suốt quá trình thi công.
Ngành áp dụng: Không bắt buộc đối với bất kỳ ngành cụ thể nào. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này đặc biệt hữu ích và thường được áp dụng trong các ngành có rủi ro cao về an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, như xây dựng, sản xuất, dầu khí, khai thác mỏ, và nông nghiệp.
Các yêu cầu của ISO 45001 trong fit-out nhà máy bao gồm:
- Đảm bảo môi trường làm việc an toàn với các biện pháp bảo vệ sức khỏe cho công nhân và nhân viên.
- Xây dựng quy trình an toàn lao động trong suốt quá trình thi công, bao gồm các biện pháp bảo vệ trong quá trình vận hành các thiết bị.
- Cung cấp đào tạo về an toàn lao động cho công nhân và nhân viên tại công trường.
Nhà máy Haem Vina do Delco làm tổng thầu thiết kế thi công fitout đạt chứng nhận ISO 45001
2. Tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practices) – Thực hành sản xuất tốt
Tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practice) là tiêu chuẩn quốc tế quy định thiết kế, xây dựng và vận hành nhà xưởng đảm bảo môi trường sản xuất sạch, kiểm soát chặt chẽ quy trình, giảm nguy cơ nhiễm bẩn, đảm bảo sản phẩm an toàn, chất lượng cao.
Ngành áp dụng: Bắt buộc đối với các ngành công nghiệp sản xuất thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, và thiết bị y tế. Và khuyến khích áp dụng cho sản xuất hóa chất, bao bì thực phẩm, và nông sản chế biến để đảm bảo sản phẩm an toàn, chất lượng cao, giảm nhiễm bẩn, và đáp ứng tiêu chuẩn thị trường toàn cầu.
Trong fit-out nhà máy áp dụng GMP, các yếu tố cần đặc biệt chú trọng bao gồm:
- Thiết kế luồng sản xuất một chiều để tránh nhiễm chéo giữa các quy trình sản xuất.
- Vật liệu xây dựng và hoàn thiện như sàn, tường, trần phải dễ vệ sinh, chống bám bụi, không phát sinh hạt.
- Hệ thống HVAC cần kiểm soát nghiêm ngặt nhiệt độ, độ ẩm và lưu lượng không khí để duy trì các điều kiện môi trường sạch.
- Không gian làm việc không góc chết để hạn chế tích tụ bụi và vi khuẩn.
3. Tiêu chuẩn phòng sạch (ISO 14644-1 và Federal Standard 209)
Phòng sạch là môi trường được kiểm soát nghiêm ngặt về độ sạch, độ ẩm, nhiệt độ và áp suất, giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm trong các ngành công nghiệp yêu cầu kiểm soát cao về môi trường, như dược phẩm, điện tử, thực phẩm, và vi mạch.
Ngành áp dụng: Bắt buộc đối với các ngành sản xuất dược phẩm, điện tử, thực phẩm chế biến, và các ngành yêu cầu môi trường sản xuất sạch (ví dụ: chế tạo vi mạch, công nghệ sinh học..). Và khuyến khích áp dụng cho sản xuất linh kiện ô tô, thiết bị quang học, và phòng thí nghiệm nghiên cứu để kiểm soát bụi, vi khuẩn, đảm bảo chất lượng và đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao.
ISO 14644-1 hiện là tiêu chuẩn quốc tế phổ biến nhất được công nhận toàn cầu thay thế tiêu chuẩn Federal Standard 209 (hệ thống tiêu chuẩn về phòng sạch đầu tiên được phát triển tại Mỹ trước đây). Tiêu chuẩn này xác định các cấp độ phòng sạch (Class 1, Class 10, Class 100, Class 1000, Class 10.000, Class 100.000) dựa trên lượng bụi trong không khí, giúp đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng trong các môi trường sản xuất đặc thù.
- Class 1: Cấp độ sạch cao nhất với lượng bụi rất thấp.
- Class 10, 100, 1000: Các cấp độ sạch giảm dần với hàm lượng bụi cho phép tăng dần.
- Class 100.000: Cấp độ ít sạch, dùng cho môi trường yêu cầu kiểm soát bụi cơ bản.
| Số phân loại(N) | Giới hạn nồng độ cực đại (hạt/m3 không khí) với các hạt có kích thước bằng và lớn hơn kích thước đã biết được nêu ra dưới đây | |||||
| 0,1 μm | 0,2 μm | 0,3 μm | 0,5 μm | 1 μm | 5 μm | |
| Cấp 1 | 10 | 2 | ||||
| Cấp 2 | 100 | 24 | 10 | 4 | ||
| Cấp 3 | 1 000 | 237 | 102 | 35 | 8 | |
| Cấp 4 | 10 000 | 2 370 | 1 020 | 352 | 83 | |
| Cấp 5 | 100 000 | 23 700 | 10 200 | 3 520 | 832 | 29 |
| Cấp 6 | 1 000 000 | 237 000 | 102 000 | 35 200 | 8 320 | 293 |
| Cấp 7 | 352 000 | 83 200 | 2 930 | |||
| Cấp 8 | 3 520 000 | 832 000 | 29 300 | |||
| Cấp 9 | 35 200 000 | 8 320 000 | 293 000 | |||
Bảng: Giới hạn hàm lượng bụi theo tiêu chuẩn ISO 14644-1
phòng sạch yêu cầu các hệ thống lọc khí, hệ thống sàn, trần vách rất khắt khe.
4. Tiêu chuẩn HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) – Phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn
HACCP không phải là tiêu chuẩn chỉ áp dụng trong giai đoạn xây dựng mà chủ yếu ảnh hưởng trong giai đoạn fit-out nhà xưởng. Tiêu chuẩn này chủ yếu tác động trong giai đoạn fit-out nhà xưởng, nơi các yếu tố về thiết kế, hệ thống và vật liệu được tối ưu hóa để đáp ứng yêu cầu vệ sinh, an toàn thực phẩm. Các nhà thầu fit-out cần đặc biệt chú ý đến các yếu tố như thiết kế luồng sản xuất, chọn vật liệu xây dựng dễ vệ sinh, và lắp đặt hệ thống HVAC đạt chuẩn để đảm bảo nhà xưởng đáp ứng các yêu cầu của HACCP.
Ngành áp dụng: Tiêu chuẩn HACCP không bắt buộc chung cho tất cả các ngành, nhưng được khuyến nghị và thường được áp dụng trong các ngành liên quan đến thực phẩm và đồ uống. Đặc biệt quan trọng với các công ty xuất khẩu thực phẩm ra các thị trường quốc tế như Mỹ, EU hay Nhật Bản.
Các yêu cầu của HACCP trong fit-out nhà máy thực phẩm bao gồm:
- Xác định các mối nguy có thể xảy ra trong quá trình sản xuất thực phẩm (mối nguy vật lý, hóa học, sinh học).
- Kiểm soát các điểm quan trọng trong quá trình sản xuất, đảm bảo môi trường luôn sạch sẽ và an toàn.
- Thiết kế khu vực chế biến cần ngăn cách các khu vực có nguy cơ ô nhiễm, duy trì hệ thống thông gió và cấp thoát nước hiệu quả.
Công ty CP sữa Vinamilk Việt Nam đảm bảo đạt tiêu chuẩn HACCP
5. Tiêu chuẩn LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) – Công trình xanh
LEED là một trong những hệ thống chứng nhận công trình xanh quốc tế, tập trung vào việc xây dựng công trình với hiệu quả năng lượng cao, giảm thiểu tác động đến môi trường và nâng cao chất lượng sống cho người sử dụng. LEED không chỉ áp dụng trong xây dựng mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ trong giai đoạn fit-out, đặc biệt khi nhà xưởng đã hoàn tất và cho thuê. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư thực hiện cải tạo để đáp ứng yêu cầu sử dụng của doanh nghiệp thuê và đảm bảo công trình đạt tiêu chí công trình xanh với các hành động như lắp đặt hệ thống chiếu sáng LED, cải thiện thông gió và sử dụng vật liệu bền vững, giúp không gian làm việc đạt chuẩn công trình xanh….
Ngành áp dụng: Tiêu chuẩn LEED cũng không bắt buộc cho ngành nào cụ thể nhưng cũng là tiêu chuẩn khuyến khích nên có với các lĩnh vực xây dựng và phát triển bất động sản, đặc biệt là các công trình thương mại và dân dụng.
Các yêu cầu của LEED trong fit-out nhà máy bao gồm:
- Tối ưu hóa sử dụng năng lượng và tài nguyên trong quá trình thi công và vận hành.
- Cải thiện chất lượng không khí trong nhà, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường và không chứa chất độc hại.
- Giảm thiểu lượng nước tiêu thụ bằng các hệ thống tái sử dụng nước mưa hoặc hệ thống cấp nước tiết kiệm.
Nhà máy Milwaukee của tập đoàn TTI đạt được chứng nhận LEED Gold tại Tp.HCM
Tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như GMP, ISO, Phòng sạch, HACCP, LEED, không chỉ giúp đảm bảo chất lượng và an toàn cho nhà máy mà còn tối ưu hóa hiệu suất vận hành và giảm chi phí lâu dài. Đặc biệt với các nhà đầu tư FDI và yêu cầu xuất khẩu, áp dụng những tiêu chuẩn này là yếu tố then chốt giúp nhà máy duy trì tính cạnh tranh và bền vững. Chọn nhà thầu có khả năng áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế này sẽ giúp đảm bảo thành công và phát triển lâu dài cho dự án.
Xem thêm: Quy trình fitout nhà máy đồng bộ từ thiết kế đến thi công tại Việt Nam
Xem thêm: Những thay đổi quan trọng về fitout nhà xưởng 2025
Xem thêm: Giải pháp HVAC chuẩn GMP trong nhà máy thực phẩm và dược phẩm
