Tại Việt Nam, tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN 7114:2008 đang là tiêu chuẩn hiện hành, quy định về các chỉ số kỹ thuật như độ chói, độ rọi, chỉ số hoàn màu CRI… nhằm tạo ra môi trường ánh sáng an toàn, phù hợp để làm việc, duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần cho người lao động.

Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng

Tiêu chuẩn chiếu sáng là các quy định về chỉ số kỹ thuật của bóng đèn như độ chói, độ rọi, chỉ số hoàn màu CRI… để đảm bảo môi trường ánh sáng an toàn, phù hợp để làm việc, duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần cho người lao động. Hiện nay tiêu chuẩn chiếu sáng không quy định rõ loại đèn cho từng loại nhà xưởng mà chỉ quy định các chỉ số kỹ thuật của đèn, do đó nhà đầu tư có nhiều lựa chọn đa dạng cho hệ thống chiếu sáng nhà xưởng.

Hệ thống chiếu sáng tại nhà máy DORCO Living Vina, do DELCO là Tổng thầu Xây dựng.

Tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN 7114-1:2008 của Việt Nam có nhiều nội dung tương đương với tiêu chuẩn chiếu sáng EN 12464-1 của châu Âu, đều quy định về các thông số kỹ thuật như phân bố độ chói, độ rọi, chỉ số hoàn màu CRI. Tuy nhiên, cũng có một vài điểm khác nhau như theo tiêu chuẩn châu Âu thang độ rọi có giá trị từ 7,5 – 10000 lux và có các quy định chi tiết về chiếu sáng gián tiếp trên trần nhà, chiếu sáng dọc trên tường, độ sáng hình trụ. Trong khi đó, tại Việt Nam thang độ rọi được khuyên dùng là từ 20 – 5000 lux và có thêm các quy định về hướng chiếu sáng, ánh sáng ban ngày, phù hợp với điều kiện môi trường, khí hậu của Việt Nam.

Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng tại Việt Nam

Các khuyến nghị chung

Để giảm độ chói lóa trong nhà xưởng, cần tránh bố trí đèn ở vùng gây khó chịu cho thị giác, sử dụng vật liệu có độ bóng thấp tại các bề mặt làm việc, tăng diện tích phát sáng của bóng đèn… Độ rọi của bóng đèn nên nằm trong thang độ rọi khuyên dùng mà tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN 7114-1:2008 đã đưa ra: 20 – 30 – 50 – 75 – 100 – 150 – 200 – 300 – 500 – 750 – 1000 – 2000 – 3000 – 5000 lux.

Bên cạnh đó, để tránh hiện tượng nhấp nháy ảnh hưởng đến mắt cũng như hiệu suất làm việc của người lao động, có thể áp dụng một số biện pháp như sử dụng nguồn điện một chiều, lắp đặt các bóng đèn có tần số cao (30KHz). Ngoài ra, không nên sử dụng các bóng đèn có trị số hoàn màu nhỏ hơn 80Ra để chiếu sáng những nơi làm việc thường xuyên, những nơi cần phải nhận rõ màu sắc chính xác.

Hệ thống chiếu sáng văn phòng nhà máy TOYO Solar do DELCO là Tổng thầu Design – Build hạng mục hoàn thiện và nội thất văn phòng

Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng

Sự chói lóa

Để giảm sự chói lóa, nhà thầu có thể sử dụng các vật liệu phù hợp để che chắn các bóng đèn. Các góc che chắn được quy định khác nhau tùy vào độ chói của bóng đèn, tuy nhiên không được nhỏ hơn các giá trị đã quy định như sau:

Độ chói của bóng đèn (kcd/m²)	Góc khuất tối thiểu
Từ 1 đến 20	10⁰
Từ 20 đến 50	15⁰
Từ 50 đến 500	20⁰
≥ 500	30⁰

Hệ thống chiếu sáng nhà máy PREC do DELCO là Tổng thầu Design – Build

Độ rọi

Tiêu chuẩn chiếu sáng Việt Nam đã quy định cụ thể độ rọi duy trì tại từng khu vực làm việc trong nhà xưởng, cũng như quy định độ đồng đều của độ rọi tối thiểu là 0,7 tại vùng làm việc và tối thiểu là 0,5 tại các vùng xung quanh.

Độ rọi tại chỗ làm việc (lux)	Độ rọi khu vực xung quanh (lux)
≥ 750	500
500	300
500	200
≤ 200	Bằng độ rọi tại chỗ làm việc

Hệ thống chiếu sáng tại nhà xưởng Ắc quy GS Bình Dương do DELCO là Tổng thầu Design – Build

Hệ số thể hiện màu (Chỉ số hoàn màu CRI)

Chỉ số hoàn màu CRI có thang đo từ 1 – 100 (Ra), ở mức càng cao thì màu sắc ánh sáng càng chân thực. Hơn hết, chỉ số CRI cũng ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm có yêu cầu cao về độ chuẩn màu như in ấn, thiết kế đồ họa, thời trang…

Tiêu chuẩn độ rọi duy trì, giới hạn hệ số chói lóa, hệ số thể hiện màu của một số nhà xưởng phổ biến

Độ rọi duy trì, giới hạn hệ số chói lóa URG và hệ số thể hiện màu là 3 yếu tố chính mà doanh nghiệp cần quan tâm khi thiết kế hệ thống chiếu sáng. Trong đó độ rọi duy trì là đơn vị biểu thị độ sáng tại một khu vực, hệ số chói lóa URG là chỉ tiêu đánh giá chói lóa mất tiện nghi và hệ số thể hiện màu là chỉ số về độ chân thực của màu sắc ánh sáng khi chiếu lên một vật thể.

Bảng quy định tiêu chuẩn chiếu sáng văn phòng và các nhà xưởng phổ biến theo TCVN 7114-1:2008

Loại phòng, công việc hoặc hoạt động	Độ rọi duy trì (Ēmlux)	Giới hạn hệ số chói lóa (URG)	Hệ số thể hiện màu (Ra)
Văn phòng, công sở
Phòng hồ sơ, photocopy, khu vực đi lại…	300	19	80
Các phòng làm việc chung, đánh máy, đọc, viết, xử lý dữ liệu	500	19	80
Phòng đồ họa, thiết kế	750	16	80
Thiết kế vi tính	500	19	80
Phòng họp	500	19	80
Bàn tiếp tân	300	22	80
Phòng lưu trữ	200	25	80
Công nghiệp in
Phòng máy in, xén giấy, mạ vàng, chạm nổi, chế bản khắc chữ, làm khuôn	500	19	80
Phân loại giấy và in bằng tay	500	19	80
Sắp chữ, sửa bông, in litô	1000	19	80
Kiểm tra màu	1500	16	90
Khắc thép và đồng	2000	16	80
Công nghiệp thực phẩm
Khu vực làm việc trong nhà máy bia, xưởng mạch nha, rửa, đóng vào thùng, làm sạch sàng, bóc vỏ, nơi nấu trong xí nghiệp làm mứt và sôcôla, khu vực làm việc trong nhà máy đường, sấy khô và ủ men thuốc lá thô, hầm lên men	200	25	80
Phân loại và rửa sản phẩm, nghiền, trộn, đóng gói	300	25	80
Khu vực làm việc trong nhà giết mổ, cửa hàng thịt, nhà máy sữa, trên sàn lọc, nơi tinh chế đường	500	25	80
Cắt và phân loại rau quả	300	25	80
Chế biến thức ăn sẵn, nhà bếp	500	22	80
Sản xuất xì gà và thuốc lá	500	22	80
Kiểm tra thủy tinh và chai lọ, kiểm tra sản phẩm, chỉnh sửa, phân loại, trang điểm	500	22	80
Phòng thí nghiệm	500	19	80
Kiểm tra màu	1000	16	90
Chế tạo ô tô
Làm thân xe và lắp ráp	500	22	80
Sơn, buồng phun sơn, buồng đánh bóng	750	22	80
Sơn: sửa, kiểm tra	1000	16	90
Sản xuất ghế nhồi	1000	19	80
Kiểm tra hoàn thiện	1000	19	80
Công nghiệp da
Bể, thùng ngâm, hầm chứa da	200	25	40
Lọc, bào, chà xát, rũ da	300	25	80
Làm yên ngựa, đóng giày, khâu, may, đánh bóng, tạo phom, cắt, dập	500	22	80
Phân loại	500	22	90
Nhuộm da (máy nhuộm)	500	22	80
Kiểm tra chất lượng	1000	19	80
Kiểm tra màu	1000	16	90
Làm giày	500	22	80
Làm găng tay	500	22	80