Tại Việt Nam, tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN 7114:2008 đang là tiêu chuẩn hiện hành, quy định về các chỉ số kỹ thuật như độ chói, độ rọi, chỉ số hoàn màu CRI… nhằm tạo ra môi trường ánh sáng an toàn, phù hợp để làm việc, duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần cho người lao động.
Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng
Tiêu chuẩn chiếu sáng là các quy định về chỉ số kỹ thuật của bóng đèn như độ chói, độ rọi, chỉ số hoàn màu CRI… để đảm bảo môi trường ánh sáng an toàn, phù hợp để làm việc, duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần cho người lao động. Hiện nay tiêu chuẩn chiếu sáng không quy định rõ loại đèn cho từng loại nhà xưởng mà chỉ quy định các chỉ số kỹ thuật của đèn, do đó nhà đầu tư có nhiều lựa chọn đa dạng cho hệ thống chiếu sáng nhà xưởng.
Hệ thống chiếu sáng tại nhà máy DORCO Living Vina, do DELCO là Tổng thầu Xây dựng.
Tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN 7114-1:2008 của Việt Nam có nhiều nội dung tương đương với tiêu chuẩn chiếu sáng EN 12464-1 của châu Âu, đều quy định về các thông số kỹ thuật như phân bố độ chói, độ rọi, chỉ số hoàn màu CRI. Tuy nhiên, cũng có một vài điểm khác nhau như theo tiêu chuẩn châu Âu thang độ rọi có giá trị từ 7,5 – 10000 lux và có các quy định chi tiết về chiếu sáng gián tiếp trên trần nhà, chiếu sáng dọc trên tường, độ sáng hình trụ. Trong khi đó, tại Việt Nam thang độ rọi được khuyên dùng là từ 20 – 5000 lux và có thêm các quy định về hướng chiếu sáng, ánh sáng ban ngày, phù hợp với điều kiện môi trường, khí hậu của Việt Nam.
Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng tại Việt Nam
Các khuyến nghị chung
Để giảm độ chói lóa trong nhà xưởng, cần tránh bố trí đèn ở vùng gây khó chịu cho thị giác, sử dụng vật liệu có độ bóng thấp tại các bề mặt làm việc, tăng diện tích phát sáng của bóng đèn… Độ rọi của bóng đèn nên nằm trong thang độ rọi khuyên dùng mà tiêu chuẩn chiếu sáng TCVN 7114-1:2008 đã đưa ra: 20 – 30 – 50 – 75 – 100 – 150 – 200 – 300 – 500 – 750 – 1000 – 2000 – 3000 – 5000 lux.
Bên cạnh đó, để tránh hiện tượng nhấp nháy ảnh hưởng đến mắt cũng như hiệu suất làm việc của người lao động, có thể áp dụng một số biện pháp như sử dụng nguồn điện một chiều, lắp đặt các bóng đèn có tần số cao (30KHz). Ngoài ra, không nên sử dụng các bóng đèn có trị số hoàn màu nhỏ hơn 80Ra để chiếu sáng những nơi làm việc thường xuyên, những nơi cần phải nhận rõ màu sắc chính xác.
Hệ thống chiếu sáng văn phòng nhà máy TOYO Solar do DELCO là Tổng thầu Design – Build hạng mục hoàn thiện và nội thất văn phòng
Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng
Sự chói lóa
Để giảm sự chói lóa, nhà thầu có thể sử dụng các vật liệu phù hợp để che chắn các bóng đèn. Các góc che chắn được quy định khác nhau tùy vào độ chói của bóng đèn, tuy nhiên không được nhỏ hơn các giá trị đã quy định như sau:
| Độ chói của bóng đèn (kcd/m²) | Góc khuất tối thiểu |
| Từ 1 đến 20 | 10⁰ |
| Từ 20 đến 50 | 15⁰ |
| Từ 50 đến 500 | 20⁰ |
| ≥ 500 | 30⁰ |
Hệ thống chiếu sáng nhà máy PREC do DELCO là Tổng thầu Design – Build
Độ rọi
Tiêu chuẩn chiếu sáng Việt Nam đã quy định cụ thể độ rọi duy trì tại từng khu vực làm việc trong nhà xưởng, cũng như quy định độ đồng đều của độ rọi tối thiểu là 0,7 tại vùng làm việc và tối thiểu là 0,5 tại các vùng xung quanh.
| Độ rọi tại chỗ làm việc (lux) | Độ rọi khu vực xung quanh (lux) |
| ≥ 750 | 500 |
| 500 | 300 |
| 500 | 200 |
| ≤ 200 | Bằng độ rọi tại chỗ làm việc |
Hệ thống chiếu sáng tại nhà xưởng Ắc quy GS Bình Dương do DELCO là Tổng thầu Design – Build
Hệ số thể hiện màu (Chỉ số hoàn màu CRI)
Chỉ số hoàn màu CRI có thang đo từ 1 – 100 (Ra), ở mức càng cao thì màu sắc ánh sáng càng chân thực. Hơn hết, chỉ số CRI cũng ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm có yêu cầu cao về độ chuẩn màu như in ấn, thiết kế đồ họa, thời trang…
Tiêu chuẩn độ rọi duy trì, giới hạn hệ số chói lóa, hệ số thể hiện màu của một số nhà xưởng phổ biến
Độ rọi duy trì, giới hạn hệ số chói lóa URG và hệ số thể hiện màu là 3 yếu tố chính mà doanh nghiệp cần quan tâm khi thiết kế hệ thống chiếu sáng. Trong đó độ rọi duy trì là đơn vị biểu thị độ sáng tại một khu vực, hệ số chói lóa URG là chỉ tiêu đánh giá chói lóa mất tiện nghi và hệ số thể hiện màu là chỉ số về độ chân thực của màu sắc ánh sáng khi chiếu lên một vật thể.
Bảng quy định tiêu chuẩn chiếu sáng văn phòng và các nhà xưởng phổ biến theo TCVN 7114-1:2008
| Loại phòng, công việc hoặc hoạt động | Độ rọi duy trì (Ēmlux) | Giới hạn hệ số chói lóa (URG) | Hệ số thể hiện màu (Ra) |
| Văn phòng, công sở | |||
| Phòng hồ sơ, photocopy, khu vực đi lại… | 300 | 19 | 80 |
| Các phòng làm việc chung, đánh máy, đọc, viết, xử lý dữ liệu | 500 | 19 | 80 |
| Phòng đồ họa, thiết kế | 750 | 16 | 80 |
| Thiết kế vi tính | 500 | 19 | 80 |
| Phòng họp | 500 | 19 | 80 |
| Bàn tiếp tân | 300 | 22 | 80 |
| Phòng lưu trữ | 200 | 25 | 80 |
| Công nghiệp in | |||
| Phòng máy in, xén giấy, mạ vàng, chạm nổi, chế bản khắc chữ, làm khuôn | 500 | 19 | 80 |
| Phân loại giấy và in bằng tay | 500 | 19 | 80 |
| Sắp chữ, sửa bông, in litô | 1000 | 19 | 80 |
| Kiểm tra màu | 1500 | 16 | 90 |
| Khắc thép và đồng | 2000 | 16 | 80 |
| Công nghiệp thực phẩm | |||
| Khu vực làm việc trong nhà máy bia, xưởng mạch nha, rửa, đóng vào thùng, làm sạch sàng, bóc vỏ, nơi nấu trong xí nghiệp làm mứt và sôcôla, khu vực làm việc trong nhà máy đường, sấy khô và ủ men thuốc lá thô, hầm lên men | 200 | 25 | 80 |
| Phân loại và rửa sản phẩm, nghiền, trộn, đóng gói | 300 | 25 | 80 |
| Khu vực làm việc trong nhà giết mổ, cửa hàng thịt, nhà máy sữa, trên sàn lọc, nơi tinh chế đường | 500 | 25 | 80 |
| Cắt và phân loại rau quả | 300 | 25 | 80 |
| Chế biến thức ăn sẵn, nhà bếp | 500 | 22 | 80 |
| Sản xuất xì gà và thuốc lá | 500 | 22 | 80 |
| Kiểm tra thủy tinh và chai lọ, kiểm tra sản phẩm, chỉnh sửa, phân loại, trang điểm | 500 | 22 | 80 |
| Phòng thí nghiệm | 500 | 19 | 80 |
| Kiểm tra màu | 1000 | 16 | 90 |
| Chế tạo ô tô | |||
| Làm thân xe và lắp ráp | 500 | 22 | 80 |
| Sơn, buồng phun sơn, buồng đánh bóng | 750 | 22 | 80 |
| Sơn: sửa, kiểm tra | 1000 | 16 | 90 |
| Sản xuất ghế nhồi | 1000 | 19 | 80 |
| Kiểm tra hoàn thiện | 1000 | 19 | 80 |
| Công nghiệp da | |||
| Bể, thùng ngâm, hầm chứa da | 200 | 25 | 40 |
| Lọc, bào, chà xát, rũ da | 300 | 25 | 80 |
| Làm yên ngựa, đóng giày, khâu, may, đánh bóng, tạo phom, cắt, dập | 500 | 22 | 80 |
| Phân loại | 500 | 22 | 90 |
| Nhuộm da (máy nhuộm) | 500 | 22 | 80 |
| Kiểm tra chất lượng | 1000 | 19 | 80 |
| Kiểm tra màu | 1000 | 16 | 90 |
| Làm giày | 500 | 22 | 80 |
| Làm găng tay | 500 | 22 | 80 |
Xem thêm : Những lưu ý khi thiết kế và thi công hệ thống cơ điện nhà máy
Xem thêm: Các tiêu chí thiết kế văn phòng và canteen nhà máy
